ბანანის კანის ნაყენი სასუქად დიდი ხანია, გამოიყენება სახლის მცენარეებისთვის, თუმცა ჩვენში შედარებით ახალი მეთოდია. ბანანი სულაც არ იზრდება პალმაზე, იგი ბალახოვანი მცენარეა. დესერტის ჯიშების გარდა, კიდევ არსებობს სუფრის ბანანი - პლანტანი, რომელიც გემოთი კარტოფილს ჰგავს, მას ხარშავენ, წვავენ, აცხობენ, თუშავენ, ჩიპსებსაც კი ამზადებენ, მაგრამ დავუბრუნდეთ ჩვეულ ბანანს, მის ქერქს, რომელიც სასუქად გამოიყენება მცენარეთა ზრდა- გავითარებისთვის. 

შემადგენლობა და მოქმედება:  ბანანის კანის სასუქი ფასეულია მასში კალიუმის მაღალი შემცველობის გამო, ფოსფორი შედარებით ნაკლებია, აზოტი კი ძალიან ცოტა, მაგრამ კალციუმი და მაგნიუმი მეტია. ასეთი შემადგენლობა ხელს უწყობს ყვავილობას და მსხმოიარობას. აზოტის რაოდენობა კი საკმარისია მწვანე მასის გავითარებისთვის.
მაგნიუმი მნიშვნელოვანი კომპონენტია ოთახის მცენარეებისთვის, რომლებიც სინათლის უკმარისობას განიცდიან, რადგან იგი ხელს უწყობს ფოტოსინთეზს, ასეთივე ეფექტს იძლევა სათბურის მცენარეების ბანანით კვება, განსაკუთრებით სეზონებს შორის, როცა სათბურში სინათლე ნაკლებადაა. ასეთ დროს მცენარე სრულყოფილ კვებას საჭიროებს, მიწა ოპტიმალურად სტრუქტურირებული უნდა იყოს,-  მაგრამ ქოთანში არც საკმარისი საკვებია და ნიადაგის სტრუქტურასთანაც ხშირია პრობლემები, ამიტომ ბანანის კანის სასუქთან ერთად კარგია გუმატის შეტანაც ნიადაგში, რადგან ის ქმნის წინაღობას ბანანის ქიმიასთან. თანაც გუმატი არც ისე ძვირია,  
შესაძლებელია ასეთი სასუქის გამოყენება ჩითილებისთვის და ნერგებისთვისაც. ბანანს წყვეტენ დაუმწიფებელს, ამუშავებენ ისე, რომ ტრანსპორტირებას გაუძლოს და მერე, ადგილზე მიტანისას დამწიფდეს. ამგვარი ბანანის კანში მცენარეული ჰორმონების - ზრდის სტიმულატორების მაღალი შემცველობაა. ნერგები ასეთი სასუქის მოქმედებით ადვილად და სწრაფად ფესვიანდება და ვითარდება, მაგრამ ისევ სრულყოფილი კვების და კარგი ნიადაგის პირობებში.
უკუჩვენება და გაფრთხილება: იდეალური არაფერია და ბანანის კანიც არაა გამონაკლისი ამ მხრივ. მისი ღირებულება, როგორც დელიკატესის ან ბოსტნეულის ისაა, რომ მის რბილობში პრაქტიკულად არ გროვდება უცხო ნივთიერებები. ბანანი საკმაოდ „ჭკვიანი“ მცენარეა, რომელიც არ ფლანგავს მისთვის აუცილებელ ნივთიერებებს სუბსტანციებზე, რომლებიც იზიდავენ თესლის გამავრცელებლებს. თუმცა პრაქტკიკულად ყველა ბანანი უთესლოა, ბუნებრივი ბიოფილტრი მინც რჩება მასში და სელექციონერები არ აპირებენ მის მოშორებას: ეს იძლევა იმის საფუძველს, რომ აგროქიმია  ინტენსიურად იქნას   ბანანის კულტურაში გამოყენებული.  

ბანანის ნარჩენების უტილიზაციისას უპირატესობა გადადის ნაკლში: მისი კანისგან  მომზადებული სასუქი  შეზღუდვით გამოიყენება ნაყოფის მომცემ მცენარეებში ან მზადდება განსხვავებული წესით. „ბანანის ბიოფილტრი“ კანშია და ამას ერთი პლიუსიც აქვს - შეიძლება ქიმიის გამოყენება მისი დამწიფების დასარეგულირებლად. რაც კეთდება კიდეც - ტრანსპორტირებამდე მას ამუშავებენ ამონიმუმის სულფატით და სხვა ნივთიერებებით, რომლებიც აფერხებს დამწიფებას, დისტრიბუტორებთან გაგზავნამდე კი ეთილენით, რომელიც ამ „მუხრუჭებს“ ხსნის და ბანანი დამწიფებას იწყებს. მათი ნარჩენები კანში, ისევე როგორც პესტიციდებისა, კანის სასუქად დამუშავებისას უნდა მოშორდეს. ბანანის დამუშავება ხდება ხანგრძლივად, 7-9 თვის განმავლობაში, კვირაში 1-2ჯერ. ზუსტად ეს დრო სჭირდება მას გასაყიდ ეტაპზე მიყვანისთვის, ანუ სრულ მწიფობამდე. აღსანიშნავია, რომ გარეცხვა არ შველის და არ გამოაქვს კანიდან არასასურველი ნივთიერებები, როგორც ბევრგან წერენ ხოლმე.
მსგავსი ბიოფილტრი, ოღონდ შიგა, აქვთ ძაღლყურძენასებრთა და რთულყვავილოვანთა ოჯახის წარმომადგენლებს, ამიტომ ბანანის ქერქის სასუქი მოუხდება პომიდორს, ბადრიჯანს, მზესუმზირას . განსაკუთრებით ეფექტურია ამ სახეობების გავრცელების ჩრ, საზღვარზე არსებული მცენარეებისთვის. მაგრამ ეს სასუქი ახალი ნედლეულისგან გამოიყენება მხოლოდ ჩითილებისთვის. ყვავილობის და მსხმოიარობის ეტაპზე შეიძლება ნედლეულად შემწვარი ან გამოყვანილი კანის გამოყენება სასუქად, მაგრამ იქ უკვე არ იქნება ზრდის სტიმულატორი კანში. სხვა მარცვლეული, ბოლქვიანი ან ნაყოფისმომცემი მცენარეებისთვის ბანანის კანის სასუქად გამოყენება რეკომენდებული არაა.
ყვავილებისთვის ბანანის ქერქის სასუქად გამოყენებისთვის  ასეთი შეზღუდვა არაა, მაგრამ ახალ კანში მცირე რაოდენობით არის პაპაინის მსგავსი ნივთიერება, რომელსაც შეიცავს ნესვის ხის ნაყოფის - პაპაიას რძისებრი წვენი. პაპაინი მშვენივრად არბილებს უხეშ ხორცს, გვერდითი მოვლენების გარეშე, მაგრამ მას შეუძლია მცენარის ფესვის ბუსუსებზე ზემოქმედება და მათი  გაქრობა. მეორეც, სასარგებლო ნივთიერებების კონცენტრაცია ახალ ქერქში საკმაოდ დიდია, ამიტომ ახალ ქერქს იყენებენ ქოთნის ძირში  ფესვებთან ჩასატანებლად: სანამ ფესვები გაიზრდება, ქერქი მიწაში ჩალპება.  

თუ მათ მიწაზე ზემოდან დაადებთ ან დაქუცმაცებული ქერქით მულჩირებას გააკეთებთ, ეს უშედეგო იქნება ან პირიქით, უკუეფექტს მიიღებთ. ბანანის სასუქი  სტაბილურ შედეგს სახლის პირობებში იძლევა ვარდებზე და გვიმრებზე, თუმცა სხვა მცენარეებზეც ვარგისია.
ნედლეულის მომზადება:  ბანანი ქერქის მომზადება ისე, რომ ბიოლოგიურად არ იყოს აქტიური ქიმიური აქტივობის შენარჩუნებით  (მინერალური კომპონენტების სახით ) შეიძლება რამდენიმე მეთოდით:
 - ჰაერღუმელში ან მიკროტალღურ ღუმელში მინიმალური გაცხელებით ბანანის ქერქების შეწვა - ყველაზე ცუდი მეთოდია. ორგანიკა იშლება და მისი დაშლისას გამოყოფილი არც თუ ისე სასარგებლო პროდუქტების ნაწილი  ნედლეულში მაინც რჩება. სისტემატურად ამ მეთოდის გამოყენება იწვევს მავნე და ცუდსუნიანი ნადების წარმოქმნას ღუმლის კედლებზე.
 - ჩაის სახით დაყენება - ზედა მეთოდის ტოლფასია.
 - ფანჯრის რაფაზე ან გამათბობელზე გამოშრობა - დაშლის პროდუქტების მაწილი ასე ქროლდება, მაგრამ თავად პროცესი ხანგრძლივია და შეიძლება ნედლეულის ლპობა ან დუღილი გავითარდეს,
 - მაცივრის საყინულეში გაყინვა - გამოშრობის პროცესის მსგავსია, თუმცა დუღილი ან ლპობა გამორიცხულია. მაგრამ შეიძლება საყინულე გაფუჭდეს გვერდითა ორგანიკის  დაშლისას აქროლადი პროდუქტების მიერ საყინულე კამერის შიგა პლასმასის კედლების დაზიანების გამო.
 - ნედლეულის დამდუღვრა-  1,5 სთ ის მერე წყალს ღვრიან, რჩება დარბილებული მასა, სადაც რჩება ზრდის სტიმულატორები, პროტეოლიტური ნივთიერებები, რომლებსაც შეუძლიათ ფესვების დაზიანება, ასევე იკარგება მინერალური კომპონენტების ნაწილიც.
 - მზეზე სუფთა ჰაერზე გამოყვანა - ასე ნარჩუნდება მინერალური კომპონენტები და ზრდის სტიმულატორები, დანარჩენი კი აქროლდება. ქერქს ჭრიან 1,5 სმ ზოლებად, აცვამენ ყუნწებით ძაფზე და გამოჰყავთ მზეზე, სასურველია, ქარიც თუ იქნება. ტემპერატურა კი -  15გრ, მთავარია არ იყოს ნესტი.
მომზადება : ყველაზე კარგი მეთოდი ბანანის ქერქიდან სასუქის მომზადებისა - წყლიანი გამონაწვლილის გაკეთებაა. ზემოაღწერილი მეთოდით გამოყვანილ ქერქს დებენ 3ლ იან ქილებში და მას ავსებენ წყლით. 4-5 დღეში ნაყენს გადაასხამენ და ფილტრავენ . დახურულ ჭურჭელში ამ ნაყენის შენახვის ვადა ერთი თვე ან მეტია, თუ დუღილის პროცესი არ დაიწყება. გამოყენების წინ ამ ნაყენს კიდევ აზავებენ ორმაგად. მაგრამ იქ ხშირად ხვდება მიკროორგანიზმები, რადგან ბანანის ქერქი მშვენიერი საკვები გარემოა უმარტივესებისთვის. ამიტომ მისი მომზადებისას სიფრთხილეა საჭირო. კერძოდ:  

1. წყალი უნდა იყოს გამოხდილი, ან გადადუღებული ემალის ჭურჭელში დაახლოებით 10წთ ის განმავლობაში.
2. ქილა, სადაც უნდა მომზადდეს ეს ხსნარი, იმდუღრება.
3. ქილას ატრიალებენ პირით დაბლა სუფთა ტილოზე, როგორც შინაური კონსერვის მომზადებისას.
4. როცა ადუღებული წყალი გაგრილდება 50-40გრ მდე, მერე მზადდება ნაყენი.
5. როგორც კი ნედლეულჩაყრილ ქილაში წყალს ჩაასხამენ, ქილას თავს ახურავენ და დებენ სიბნელეში. კარგია, თუ ჩადებთ მუყაოს ყუთში, რომ ყოველი შემთხვევისთვის შემთხვევით დადუღების გამო ქილის გასკდომით გამოწვეული უსიამოვნო შედეგები თავიდან აიცილონ.
ბოსტნისთვის ბანანის ქერქის სასუქი უფრო ადვილად მზადდება:
 - სათლს ავსებენ შავმიწა ნიადაგით ან ბოსტნის მიწით.
 - აქუცმაცებენ 3-10 ქერქს და კარგად ურევენ მიწაში.
 - მერე ამატებენ ნებისმიერ საკვეთს კომპოსტისთვის, მაგ „ბაიკალი“.
 - თუ ქერქი ბევრია, სათლიდან მასა გადააქვთ დიდ კასრში.
 - დაახლოებოთ ერთ თვეში ასე მიღებული მასის გამოყენება შესაძლებელია მცენარის ღეროს ირგვლივა ორმოში ან ბუჩქის ძირებში ნიადაგზე მოსასხმელად.
გამოყენება: ზემოთ დაიწერა ნედლი ქერქის და წყლიანი გამონაწვლილის მომზადების და  მათი გამოყენების შესახებ. გასაზავებელი წყალი შეიძლება იყოს ონკანის, მაგრამ თუ მასალა მთლიანად არ გამოიყენება, ეს წყალი დარჩენილ ნაწილში არ უნდა მოხვდეს. ამიტომ გამოსაყენებელ რაოდენობას ცალკე გადმოასხამენ და აზავებენ, მერე კი იყენებენ სასუქის სახით, დარჩენილ ნაწილს კი თავს მჭიდროდ ახურავენ და ინახავენ. მუშა ხსნარის გამოსაყენებელი ნორმა ასეთია:
ოთახის მცენარეებისთვის - კვირაში ერთხელ 1-2 ს.კ.  2-3  ლ-იან ქოთანზე, თუ მიწა ბოლომდე სავსეა ფესვებით.
ბაღის ყვავილებისთვის - 0,5 - ჭ. ბუჩქზე 1-2 კვირაში ერთხელ. სჯობს მთლიანად გათვალოთ ჭიქების რაოდენობა და ჩაასხათ ერთიანად სარწყავში, მერე გააზავოთ და თანაბრად მორწყათ ბუჩქები.
საათბურის მცენარეებისთვის - 0,5 ჭ. ბუჩქზე პომიდვრისთვის და 0,25 ჭ. კიტრის ბუჩქზე.
ერთწლიანი მცენარეებისთვის, რომლებსაც ჭრიან ლარნაკისთვის, ასევე შეიძლება ბანანის კოქტეილის გამოყენება: ახალ ქერქს აბლენდერებენ ერთი ჭ. წყლის მიმატებით და სარწყავ წყალს უმატებენ  - 1-2 ს.კ. ქოთანზე, ან ბუჩქზე. ასეთი კოქტეილი მცენარის სწრაფ ზრდას და უხვ ყვავილობას იწვევს, მაგრამ მრავალწლიანებს მალე ფიტავს, შროშანების გამოსაყვანად ზამთარში, საახალწლოდ ასევე  საკმაოდ ეფექტური საშუალებაა.
ბანანის სასუქი და მწერები:  ბანანის სუნი აფრთხობს ბუგრს, ამიტომ ფოთლების გაწმენდა ბანანის ქერქით ეფექტური საშუალებაა სახლის პირობებში მათგან დასაცავად. მაგრამ ქერქში საკმაოდ ბევრი შაქარია, ეს კი ბუზებს და ჭიანჭველებს იზიდავს, ამიტომ  თუ ნაკვეთში ჭიანჭველების ბუდეა, ბანანიანი სასუქის შეტანა უნდა მოიხდეს მხოლოდ მას შემდეგ, რაც ჭიანჭველებისგან გაასუფთავებთ ნაკვეთს.
ბანანზე მისაყოლებელი:  მცენარეებისთვის გემრიელი სასუქის გაკეთება შეიძლება ასევე  არა მხოლოდ ბანანის ქერქისგან. თუმცა ზოგიერთი მათგანის მომზადება არც ისე მიმზიდველად გამოიყურება, მაგრამ მცენარეები მათაც სიამოვნებით იღებენ და ეფექტიც თვალსაჩინოა.

ასევე დაგაინტერესებთ: